Bir şeyin kıymetli olması, hâle, zamana ve kişinin durumuna da bağlıdır. Onun için, (En faziletli şey şudur) diye kesin bir şey söylenemez. Peygamber Efendimiz, en faziletli şeyi, soranların hallerine ve içinde bulunulan şartlara göre bildirmiştir. Mesela yiyeceklerin bol bulunduğu; fakat suyun bulunmadığı yerde, susuzluktan yanan kimseye bir bardak su vermek, fırın dolusu ekmek vermekten daha makbul olur. Vahşi hayvanların veya düşmanların saldırısına veya tehlikeli bir hastalığa maruz kalan kimsenin, ölümden kurtulmasına sebep olmak, ona yapılacak diğer iyiliklerden daha kıymetlidir. Faziletli şeylerin bazıları, hadis-i şeriflerde şöyle bildiriliyor:
"En faziletli amel, imandır. En faziletli iman, Allah'ı hatırından çıkarmamaktır." [Taberani]
"En faziletli amel, Allah için sevmek, Allah için buğz etmektir." [İ. Ahmed]
"En faziletli amel, namazdan sonra, ana babaya iyilik etmektir." [Müslim]
"En faziletli amel, namazdan sonra, zekâttır." [Taberani]
"En faziletli amel, zikirdir. En faziletli zikir ise, La ilahe illallah demektir." [Taberani]
"En faziletli amel, Allah'a hüsnü zandır." [Begavi]
"En faziletli amel, helal kazançtır." [İbni Lâl]
"En faziletli amel, selamlaşmayı yaymaktır." [Berika]
"En faziletli amel, Kur'an okumaktır." [İbni Kani]
"En faziletli amel, sıkıntıya sabretmektir.) [Tirmizi]
"En faziletli amel, iyi niyetli olmaktır.) [Hâkim]
"En faziletli amel, nefse zor gelendir." [İ. Gazali]
(En faziletli amel, herkes uykudayken, gece namaz kılmaktır.) [C. Yolu]
"En faziletli amel, vaktinde kılınan namazdır." [Ebu Davud]
"En faziletli amel, bir müminin ayıbını örtmek, karnını doyurmak veya bir ihtiyacını karşılamak suretiyle onu sevindirmektir." [İsfehani]
"En faziletli amel, seni yoklamayanı yoklamak, seni mahrum edene vermek, sana kötü muamele edene af ile muamele etmektir." [İ. Ahmed]
"En faziletli amel, aç olan fakiri doyurmak, borcunu ödemek veya bir sıkıntısını gidermektir." [Taberani]
"En faziletli mümin, Allah'ı çok anandır." [Tirmizi]
"En faziletli mümin, fakir diye değer verilmeyendir." [Deylemi]
"En faziletli mümin, görülünce Allah'ın hatırlandığı kişidir." [Hâkim]
"En faziletli mümin, yokken aranıp sorulmayan, hazırken itibar görmeyendir." [Ebu Nuaym]
"En faziletli mümin, dini uğruna yurdunu terk eden garip kimsedir." [İbni Mace]
"En faziletli mümin, az yiyip, bedeni hafif olandır." [Deylemi]
"En faziletli mümin, çoluk çocuğuna faydalı olandır.) [Taberani]
"En faziletli mümin, herkesin, elinden, dilinden selamette olduğu kişidir.) [Müslim]
"En faziletli mümin, ömrü uzun, ameli güzel olandır." [Tirmizi]
"En faziletli mümin, hanımına, en iyi, en lütufkâr davranandır." [Tirmizi]
"En faziletli mümin, hayrı umulan, şerrinden emin olunandır." [Tirmizi]
"En faziletli mümin, kanaat eden, en kötüsü de aç gözlü olandır." [Kudai]
"En faziletli mümin, kendisiyle kolay uyum sağlanandır." [Beyheki]
"En faziletli mümin, Kur'anı öğrenen ve öğretendir." [Buhari]
"En faziletli mümin, borcunu en güzel şekilde ödeyendir." [Nesai]
"En faziletli mümin, ahlakı en güzel olandır." [Buhari]
"En faziletli mümin, yemek yedirendir." [Hâkim]
"En faziletli mümin, geç kızıp, tez yatışandır. En kötüsü de, tez kızıp, geç yatışandır." [Tirmizi]
"En faziletli mümin, sabırlı, cömert ve hoşgörülü olandır." [Deylemi]
"En faziletli mümin, en akıllı olandır." [İ. Gazali]
"En faziletli mümin, malıyla, canıyla Allah yolunda cihad edendir." [Buhari]
"En faziletli mümin, hikmetli bir sözü öğrenip başkasına öğretendir." [İbni Asakir]
"En faziletli sadaka, ilim öğrenip, başkasına da öğretmektir." [İbni Mace]
"En faziletli sadaka, su vermektir." [Nesai]
"En faziletli sadaka, aç bir canlıyı doyurmaktır." [Beyheki]
"En faziletli sadaka, iki kişinin arasını bulmaktır." [Taberani]
"En faziletli sadaka, dilini tutmaktır." [Deylemi]
"En faziletli sadaka, gizli verilendir." [Taberani]
"En faziletli sadaka, kin güden yakınına verilendir." [Taberani]
"En faziletli cihad, Allah yolunda, nefsle yapılandır." [Ebu Davud]
"En faziletli cihad, farzları ifa etmektir." [İ. Ahmed]
"En faziletli cihad, canıyla, malıyla müşriklerle mücadeledir." [Nesai]
"En faziletli kazanç, el emeğiyle kazanılandır." [Ahmed]
"En faziletli sure, Fatiha'dır." [Hâkim]
"En faziletli namaz, farzlardan sonra, teheccüd namazıdır." [Müslim]
"En faziletli namaz, Cuma günü, cemaatle kılınan sabah namazıdır." [Beyheki]
"En faziletli tesbih, ‘Sübhanallahi velhamdülillahi ve lâ ilâhe illallahü vallahü ekber'dir." [Müslim]
"En faziletli ibadet, fıkıh öğrenmektir." [Taberani, Ebu-ş-şeyh]
(En faziletli ibadet, duadır." [Hâkim]
(En faziletli dua, Arefe günü yapılanıdır." [Beyheki]
"En faziletli dua, af ve afiyet dilemektir." [Tirmizi]
"En faziletli vakit, gecenin ikinci yarısıdır." [Taberani]
"En faziletli isim, Abdullah ve Abdurrahman'dır." [Müslim]
"En faziletli söz, doğru olan sözdür." [Buhari]
"En faziletli yerler, camilerdir. En kötü yerler de, çarşı pazarlardır." [Taberani]
"En faziletli oruç, Davud aleyhisselamın orucudur. O, bir gün tutar bir gün yerdi.) [Müslim]
"En faziletli iman, kadere rızadır." [Ebu Nuaym]
"En faziletli huy, kimse zarar görmesin diye susmaktır." [İbni Mübarek]
"En faziletli yemek, üstüne çok elin uzandığı yemektir." [Taberani]
"En faziletli söz, "Sübhanallahi ve bihamdihi" demektir." [Müslim]
"En faziletli ev, içinde yetime ikram edilen evdir." [Beyheki]
"En faziletli hazine, saliha kadındır." [Hâkim]
"En faziletli iş, vasat [orta] olanıdır." [Beyheki]
"En faziletli arkadaş, Allah'ı anınca yardım eden, unutunca sana hatırlatandır." [Hâkim]
"En faziletli arkadaş, sözleri ilminizi artıran, ameli de ahireti hatırlatandır." [Hâkim]
"En faziletli kadın, namusunu koruyan, gözü dışarıda olmayandır." [Deylemi]
"En faziletli kadın, kendisini kocasına sevdiren, onunla hoş geçinen ve uyum içinde olandır. En kötüsü de, açılıp saçılan, böbürlenendir." [Beyheki]
Ali Faik YURTÖVEN Efendi
.jpg)
