01 Haziran 2023 Perşembe

Emri Bil Maruf Nehyi Anil Münker ve Ahlak İlişkisi / Dr. Semiha Yılmaz

Kur’an tabiri olan “emri bil maruf ve nehyi anilmünker” i ahlaki problemlerin çözümünde başvurulması gereken bir ahlak yasası olarak ifade etmektesiniz. Bu konudaki yaklaşımınız hakkında bilgi verir misiniz?

Kur’an-ı Kerim, insanlığın dünyevi ve uhrevi kurtuluşunu konu edinen ilahi mesajların insana hatırlatıldığı son semavi kitaptır. Onun ilahi rehberlik vazifesini kıyamete kadar harfi harfine sürdüreceği va’dedilmişir. Bu nedenle dünya döndükçe, insanın gerek kutsal ile arasındaki bağı ve gerekse yaratılışındaki ruhanî üstünlüğü koruması, Kur’an-ı Kerim ile olan bağını koruyup sürdürmesine bağlıdır. Gitgide çeşitlenen sorunlar sarmalında var olmaya çalışan ahir zaman insanının hayatında Kur’an-ı Kerim’in ilkelerine duyulan ihtiyaç her zamankinden daha fazladır. Kur’an-ı Kerim, yaşadığımız dönem insanının da ihtiyaç duyacağı hayati rehberliği ve ilkesel donanımı her yönüyle ihtiva eden tek kaynaktır. Ne nüzul zamanı ve hitap ettiği çağ ne üslubu ve muhtevası bakımından rastlantısal olmayıp eşsiz bir ilahi projeyle gönderilen Kur’an-ı Kerim’de insanlığın ihtiyacı olup da dışarıda bırakılan hiçbir esas bulunmamaktadır.

Evrensel, kapsayıcı ilkelerin ilahi bir incelikle motif motif işlendiği Kur’an’da yalnız itikadî ve amelî hayatı değil ahlakî hayatı düzenleyen esaslara ve bu esasları yasalaştıran ifadelere de yer verilmiştir. Ancak burada, üzerinde durulup konuşulmasını gerekli kılan şöyle bir sorun bulunmaktadır. Günümüzde dinî bir hayat yaşama gayretinde olan her kime sorulsa iman etmenin temel ilkelerini ve İslam üzere yaşamanın temel şartlarını sıralar. Tam olarak yaşayamasa da sayar ve böylece hangi hususlarda eksiğinin veya ikmale ihtiyacının olduğunu bilir. Bununla birlikte mümin bireyden dinin ahlak alanına ilişkin öncelikli ve zorunlu esasları sıralaması istendiğinde izafi yorumların öne çıktığı güçlüklerle karşılaşılmaktadır. Böyle olunca da dinin ahlak alanının bireylerin kapasite ve inisiyatiflerine bırakıldığı şeklinde...

Yazının tamamını dergimizden okuyabilirsiniz.