01 Haziran 2023 Perşembe

Hz.Ömer'e (r.a.) Dair… / Ayşe Bayraktutan

Olumlu kişilik özellikleri açısından değerlendirdiğimizde örnek/rol model kişilere dair İslam’ın bakış açısını değerlendirir misiniz?

Kişilik, tarih boyunca insanların dikkatini çeken ve üzerinde milattan önceden bu yana çalışmalar yapılan bir alandır. Çeşitli kişilik araştırmacıları, kişilik olgusuna farklı bakış açıları ile yaklaşmışlardır. Bunun sonucunda birçok kişilik teorisi ortaya çıkmıştır. Ancak, hiçbir teori tek başına kişilik olgusunu açıklamada yeterli olamamıştır. Her bir teori, kişiliğin bir yönünü açıklayarak bu olgunun anlaşılmasına ve kavranmasına katkı sağlamıştır. Kişilik, bir kültür içerisinde şekillenir. Bu bakımdan kişiliğin oluşumunu etkileyen birçok unsur bulunmaktadır. Bunlardan biri de dindir. Din, ilk insan ile var olmuş, her toplum ve kültürde varlığını günümüze kadar sürdürmüş bir olgudur. Din, insanın tüm yaşantısına nüfuz etmiştir. Dini inanç, düşünce ve kanaat, insan davranışlarının şekillenmesinde de önemli rol oynamıştır. Dolayısıyla din veya dinin birey hayatına etki düzeyi olarak dindarlık, kişilik oluşumu içerisinde önemi bir yere sahiptir.

İnsanlar bir yandan etnik, kültürel, dinî, mezhebî, hatta cinsiyet bakımından belli gruplara mensup iken; öte yandan kendilerinden farklı etnik, kültürel, dinî, mezhebî vb. grup üyeleriyle, farklı düzeylerde ve biçimlerde ilişki içerisinde yaşamlarını sürdürmektedir. Her grubu, öteki gruptan ayıran özellikler grup kimliği açısından önemlidir. Ancak aynı üst kimliği paylaşan bireyler, hatta çift yumurta ikizleri bile birbirlerinden farklı kişilik özelliklerine sahiptir; çünkü her birey genel anlamda kimliği ve kültürü tarafından biçimlenmiş olsa da kendine özgü ve biricik bir varlıktır.

Din Psikolojisinin önemli araştırma alanlarından birini kişilik/şahsiyet psikolojisinin dinî yönü oluşturmaktadır. Din psikolojisi bir taraftan Kur’an’ın ve Hz. Peygamber’in (s.a.v.) çizdiği insan tipleri ve modelleri üzerinde durması gerekirken, diğer taraftan İslam’ı...

Yazının tamamını dergimizden okuyabilirsiniz.