İstişare kelime ve terim olarak ne anlama geliyor?
Rahman ve Rahîm olan Allah’ın adıyla…
Allah’a hamd, Hz. Peygamber’e (s.a.v.) salât ve selâm olsun.
İstişâre ve şûrâ kavramlarının fiil kökü “şevere”dir. İstişâre, müşâvere, meşveret, müşûre hep bu kökten türetilen “danışıp görüşmek ve işaret almak” manasına gelen mastar kelimelerdir. Ayrıca bu kelimeler (istişâre, müşâvere, meşveret), “arı kovanından bal almak” manasına da gelir. Bununla sanki birçok görüş, seçenek ve alternatiften bal gibi en saf, en halis ve en faydalı olan kanaati tercih etmek manası kastedilir. Bir binek satışa arz edileceği zaman, yürütülür, götürülüp getirilir. Bu şekilde hayvanın gidiş ve gelişi sırasında kusurları fark edilir. Bu esnada hayvanın kusurları ya da vasıfları ortaya çıkar ki, şûra esnasında da bireyler fikirlerini ortaya atarak eksikliklerini veya doğruluklarını görürler. Bineklerin götürülüp gösterildiği ve satışa sunulduğu yere de el-Mişvâr denir.
“Şûrâ” kelimesi de, aslında “tûbâ” vezninde bir masdar olup arzedilen masdarların kökünü teşkil eder ve tıpkı onlar gibi, “danışmak” ve “birbirinden görüş almak” demektir. İbn Fâris (ö. 395/1004), “şevvere” fiilinin bir şeyi ortaya koymak, sunmak, ayrıca bir şeyi almak manasında iki anlamı ifade ettiğini belirtir. (İbn Fâris, Mu‘cemu Mekâyîsu’l-Luga, 3/226-227) Zamanla daha çok, “danışma” mânasında kullanılan “Şûrâ” kelimesi, “görüş sahibi” anlamında isim olmuş ve aynı zamanda toplanıp görüş beyan eden topluluğun da adı haline gelmiştir.
İstişâre, meşveret, şûrâ şeklindeki bu kelimelerin kavramsal anlamını dikkate aldığımızda, değerli ancak elde edilmesi güç olan balın, usulüne uygun bir şekilde “mişvar” denilen bir aletle çıkarılması, bir bineğin alım-satımında olumlu ve olumsuz yönlerinin ortaya çıkarılması için yürütülüp koşturulması ve herhangi bir mevzuda malumatı olmayan kimsenin, başka birisinin işareti ve imâsı ile yeni bir bilgi edinmesi manasına geldiği görülür. Bu nedenle istişâr...
Yazının tamamını dergimizden okuyabilirsiniz.
.jpg)
