Gençlik zamanında gafletle geçen dönemler var. Bu dönemde ibadetler de gevşeklik ve tembelliklerden dolayı kılınamayan namazlar olabilir. Peki, şimdi namazlarımıza başladık ve kılmaya devam ediyoruz; kaza namazlarımızı ne yapmamız lazım?
Farz bir namazı vaktinde kılmaya eda, vakti geçtikten sonra kılmaya kaza, bozulan bir namazı tekrar kılmaya da iade denir.
Bir namaz ya bile bile kasden kılınmayıp kazaya bırakılır veya bir özürden dolayı kazaya kalır. Bir vakit namazını kasten terkedip kazaya bırakmak büyük bir günahtır. Böyle bir hareketten uzak durmalıdır. Bu çeşit bir hatanın işlenmesi durumunda o namaz bir an önce kaza edilmelidir. Eğer kazaya başlarsak ve şayet bitirmeye ömrümüz yetmezse, işte o zaman, eğer ömrümüz olsaydı hepsini kılacağımızdan dolayı Rabbimiz hepsini bağışlar inşallah. Çünkü ölümün ne zaman geleceği belli değil. Allah korusun ani ölüm gelip de hazırlıksız yakalarsa ahirete borçlu olarak gidilmiş olur.
Namaz, insana buluğ çağından itibaren farz oluyor, yaş itibari ile de on beş yaşlarında. O günden itibaren kılamadığımız her namazımızı tahmini olarak hesaplamalıyız. Mesela tahmini olarak on beş yaşımda buluğa erdim, tahmini olarak yirmi yaşımda namaza başladım, beş yıllık kaza namazım var. Her namazın ardından bir güne bir gün kılarsam beş yılda namazlarımı eda etmiş sayılırım. Şayet namazlarımız on yıl yirmi yıl gibi uzun ise o zaman sünnetlerin yerine de kaza namazları kılınabilir.
Kaza namazlarımızı kıldığımızda üzerimizde bir mutluluk bir huzur olur. Kaza namazınızın çokluğu sizi ürkütmesin. Çünkü sizden Allah ve Rasûlü memnun oluyor, melekler memnun oluyor. Bu namazları kılanlar Allah’ın boyası ile boyanırlar. “Namazım çok hemen bitireyim” deyip çok çok namaz kılarsanız Allah korusun bu da sizde bıkkınlık yapar, sonra bırakıverirsiniz. Az ve devamlı olarak kaza namazlarına devam edin.
Kul, Allah’ın verdiği sayısız nimetleri peşin olarak kullanıp da ibadet borçlarını veresiyeye bırakmamalı. Her vaktin girişinde üzerine farz olan namazları hemen kılma titizliğini göstermeli, tehir etme günahını yüklenmeyi asla göze almamalı. Şurası da unutulmamalı ki namaz borcundan kurtulmanın tek çaresi, vaktinde kılmak, kılınamayanları da ilk fırsatta kaza etmektir. Kaza etme niyeti öyle zor ve karışık değildir. Nice insanlar otuz yıllık, kırk yıllık namazlarını eda etmişlerdir.
Unutmak, uyku veya meşru bir mazeretten dolayı vaktinde kılınamayan namazlar da hatırlandığı veya meşru özür geçtikten sonra fazla vakit geçirmeden kaza edilmelidir.
Böylece her fırsatta kaza kılmaya başlayarak namaz borcunu tümüyle ödeme niyetine giren samimi insan, ömrü vefa etmeyip de ebedi âleme borçlu olarak gitse bile inşallah kalan borçlarını da Rabbimiz bu samimi kaza etme niyeti hürmetine bağışlayabilir, diye ümit etmek de mümkündür.
Şuurlu olan kardeşlerimiz kaza namazlarını kılmaya başlarsalar Allah onlara yardım eder kolaylık verir. Kaza namazım çok diye ümitsizliğe hiç kapılmayın, Allah’ın kolaylaştırdığını göreceksiniz. Siz yeter ki niyet edin, gerisi gelir. Nitekim Peygamber Efendimiz’e; “Sevabı en çok amel hangisidir?” diye sorulduğunda cevabı şöyle olmuştur: “Sevabı en çok amel, vaktinde kılınan namaz ile ana babaya yapılan hizmettir...”
Öyle ise bu büyük olayın artık farkına varılmalı, daha fazla tehir günahına girmeden borcu bir an önce ödemeye yönelmelidir. Çünkü namaz borcu ancak kılınarak ödenir, başka türlü ödeme şekli yoktur. Her namazın ardından kılmaya başlarsınız işte o zaman kolay olur. Cami ziyaretlerinizde gece namazlarınızda hep kaza kılarsınız.
Bildiğiniz gibi kadınların âdet ve lohusa dönemlerinde kılınmayan namazlar daha sonra kaza edilmezler.
Günün sabah namazı kazaya kalmış ise, öğleye kadarki süre içinde farzıyla birlikte sünneti de kaza edilir. Öğleden sonraya kalınca sünnet kılınmaz, sadece farz kaza edilir.
Zamanında kılınamayan bazı vakit sünnetleri de daha sonra kılınarak kaza edilir. Mesela, cemaate yetişmek için öğle namazının ilk sünneti kılınamadığı takdirde, farzı kılıp iki rekât sünnetten sonra ayrıca kılınır. Cuma namazının ilk sünneti hutbeden önce kılınamadığı zaman, yine Cuma’nın iki rekât farzından sonra kaza edilerek kılınır. İki rekât kılınarak yarıda bırakılan öğlenin ve Cuma’nın ilk sünnetleri aynen bu şekilde dört rekât olarak kaza edilir. Bu sünnetlerin dışındaki diğer vakit namazlarının sünnetleri kılınmadıkları zamanlar kaza edilmezler. Mesela, ikindi ve yatsı namazının sünnetleri farzdan önce kılınmadıkları zaman daha sonra kılınmazlar.
Kaza namazları nasıl kılınır?
Niyet ettim vaktinde kılamadığım en son sabah namazının, (öğle, ikindi, akşam, yahut da yatsı) farzını kılmaya diyerek, en son kılamadığı namazlardan borç ödemeye başlayabilir. En önce kılamadığım diyerek de niyet edebilir. Bu takdirde de gençlik devresindeki ilk farz namaz borçlarını ödemiş olur.
Kaza namazları, ne şekilde kazaya kalmış ise aynı şekilde kılınacaktır. Sabah 2, öğle 4, ikindi 4, akşam 3, yatsı 4 ve vitir 3 rekat olarak kaza edilir.
Her namaz için belirli bir zaman veya mekan tayin edilmez. Yani ikindi namazının kazası ikindi vaktinde kılınır diye bir sınır yoktur. İstenilen bir zamanda kılınabilir.
Fakat kerahet dediğimiz zamanlarda kılınmamasına dikkat edilir. Bu vakitler de güneş doğduktan 45 dk. sonraya, güneş batmadan 45 dk. önceye kadar ve güneş tam tepede olduğu zaman (öğleye 30 dk. kala) namaz kılınması hoş görülmemiştir. Bunların dışındaki bütün zamanlarda kaza namazı kılınabilir.
Kaza namazlarını, mümkünse evde kılmayı tercih etmelidir. Allah, kaza namazına niyet edip kılanlara kolaylık versin, sebat versin, güç versin, ahirete bırakmadan tamamlamayı nasip etsin inşallah. Allah sevgisi ve muhabbeti bütün zorlukların üstesinden gelmeye vesile olur. Allah’a emanet olun.
.jpg)
