İnsanın Zaafları ve Nebevî Terapi / Prof. Dr. Adem Dölek

Kur’ân’da ve hadîslerde insana bir kısım zaafların verildiği anlatılmakta. İnsana insanı anlatan, insanı kendisiyle tanıştıran bu zaaflar nelerdir? Kitabınızda insana dair hangi zaafları ele aldınız?
Kâinatta en mükemmel ve en şerefli yaratılmış varlık, insandır. Bununla birlikte insanda bazı psikolojik zaafların bulunduğu da bir gerçektir. Esas itibariyle insan bu zaaflarıyla mükemmeldir. Bu zaafları olmasaydı insanda bir şeyler eksik olurdu, insan âdeta ya melek gibi olurdu ya da bu zaaflar kontrol altına alınmamış olsaydı bu sefer de şeytan gibi veya hayvan gibi olurdu. İşte insanları diğer varlıklardan üstün kılan durum, insanın üstün özelliklerinin yanında hayvanî veya nebatî bazı özelliklere de sahip olmasıdır.
İnsanda bulunan psikolojik zaaflar; cimrilik, nankörlük, kıskançlık, hırs, acelecilik, öfke, korku, dünya ve mâl sevgisi gibi duygulardır. Biz, çalışmamızda haset, cimrilik, hırs üzerinde durduk. Bunların dışında “öfke” konusunda da çalışmalarımız bulunmaktadır.
Bu zaaflar üzerinden Resûlullah’ın (s.a.v.), Kur’ân’la ve hadîsleriyle bu zaafların veriliş gayeleri doğrultusunda nasıl kullanılacağını açıkladığını söylüyorsunuz. Hz. Peygamber ümmete örnek olma vasfıyla ümmete bir psikoterapi yapıyor. Burada hastalık/zaaflar ve terapi ilişkisini, insan-fıtrat ilişkisi ve peygamber örnekliğinin önemi itibarıyla nasıl değerlendirmeliyiz? Niçin Hz. Peygamber özellikle böyle bir konu üzerinde duruyor?
Öncelikle şunu ifade edelim ki, Cenâb-ı Hakk, fıtraten insana koymuş olduğu bu zaaflara ya da duygulara sınır koymamıştır. Ancak bunları, gönderdiği kitaplarla ve peygamberlerle özellikle de Resûlullah (s.a.v.) ve Kur’an ile yani şeriatla tahdid altına almış ve bu duyguların nasıl ve ne şekilde kullanılacağını öğretmiştir. Resûlullah da (s.a.v.) bizzat hem yaşayarak örnek olmuş, hem de Kur’ân ve hadisleriyle diğer bir ifadeyle emir ve tavsiyeleriyle olması gereken cihete yönlendirmiştir. İnsana verilen duygul...

Yazının tamamını dergimizden okuyabilirsiniz.