Düşünme Tuzaklarıyla Başa Çıkma Yolları / Dr. Esat Korkmazalp

Düşünme, insanoğlunun en temel ve ayırt edici özelliklerinden biridir. Doğru ve sağlıklı düşünme, hayatımızın her alanında başarıya ulaşmamızda kilit rol oynar. Ancak, çoğu zaman farkında olmadan, düşüncelerimiz birtakım tuzaklara takılır ve objektif gerçeklikten uzaklaşırız. Bu düşünme tuzakları, zihinsel alışkanlıklarımızdan, duygusal durumlarımızdan veya bilgi eksikliğimizden kaynaklanabilir.
Düşünme tuzakları, mantıksız ve hatalı düşünce kalıplarıdır. Bu tuzaklar, günlük hayatımızda karşılaştığımız olayları ve durumları doğru bir şekilde değerlendirmemizi engeller, karar verme sürecimizi olumsuz etkiler ve stres seviyemizi artırır. Örneğin, bir sınavda başarısız olduğumuzda “Ben asla başarılı olamayacağım.” şeklinde düşünmek, ya hep ya hiç tuzağına düşmektir. Bu tuzakların farkında olmak ve bunlardan kaçınmak, zihinsel sağlığımızı korumamıza ve daha akılcı kararlar almamıza yardımcı olacaktır.
İnsanlar, çeşitli nedenlerle düşünme tuzaklarına düşerler. Geçmiş deneyimlerimiz, inançlarımız, değerlerimiz ve duygusal durumlarımız, düşünce sürecimizi etkileyebilir. Ayrıca, bilgi eksikliği veya yanlış bilgilere maruz kalmak da hatalı düşünme kalıplarına yol açabilir. Düşünme tuzaklarının üstesinden gelmek için, öncelikle bu tuzakların farkında olmak ve kendi düşünce süreçlerimizi sorgulamak önemlidir.
İslam dini, insanları her konuda doğru ve adil düşünmeye teşvik eder. Kur’an’ı Kerim’de pek çok ayet, insanları akletmeye, düşünmeye ve ibret almaya davet eder. Örneğin, “ Göklerin ve yerin yaratılışında, gece ile gündüzün birbiri ardınca gelip gidişinde aklıselim sahipleri için gerçekten açık ibretler vardır.” (Âli İmrân Suresi, 190. ayet) buyrularak, insanlar düşünmeye ve evrendeki delilleri fark etmeye çağrılır. Hz. Muhammed (s.a.v) de “Bir saat tefekkür, bir yıl nafile ibadetten hayırlıdır” (Suyutî, Camiu’s-Sağir, II/127; Aclûnî, I/310) hadisiyle, düşünmenin ve tefekkürün önemini vurgulamıştır. Bu nedenle, Müslümanlar olarak, düşünme tuzaklarından ka...

Yazının tamamını dergimizden okuyabilirsiniz.