Ehl-i beyt "hane halkı" anlamında olup Hz. Peygamber'in ailesi ve soyundan gelenler için kullanılan bir terimdir.
1-Peygamberimizin ailesi ;
" Eshabımı, ezvacımı ve Ehl-i beytimi seven, cennette benimle beraber olur." [Ramuz]
Ehl-i sünnetin bu konudaki görüşü şöyledir. ehl-i beytten kastedilen öncelikle hanımları olmakla birlikte, bu kavram Hz. Peygamber'in bütün çocuklarını, kadın-erkek bütün torunlarını, amcalarını, amcalarının çocuklarıyla torunlarını ve diğer akrabalarını yani Haşimoğullarını içine alan bir kavramdır. Bir anlamda zekat almaları haram olanlardır. Ehl-i Beyt mensuplarının zekat almaları haram olduğu için onlara beytülmaldan maaşlar da bağlanmıştır. Osmanlı devletinde ehl-i beyt mensuplarının maaşlarının dağıtımı ve onlarla ilgili işleri yürütmek üzere Nakibu'l-Eşraf makamı bulunmaktadır. Ayrıca bu sebebten Osmanlılar şerif ve seyyidleri vergiden muaf tutmuştur.
2-Peygamberimizin devam eden soyu ;
Ehli beyt deyince ilk önce anlaşılan birinci manada Hz. Peygamber efendimizin soyu akla gelmektedir.
Kevser Suresi'nde de; "Gerçekten biz Sana Kevser'i verdik. O halde namaz kıl ve kurban kesiver. Doğrusu, Sana dil uzatandır, hayırsız, nesli kesik..." buyuran Allah'u Teala, Rasulullah'a nesli kesik diye dil uzatanlara karşı Rasulullah efendimizi teselli etmektedir ve Kevserle nimetlendirdiğini asıl ona dil uzatanların nesli kesik "ebter" olduğunu beyan etmektedir.Bu ayet-i kerime inananlar için apaçık ortadadır
Akrabaları ailsi ehli beyten sayılmakla birlikte Peygamberimizin soyu kavramına sadece Hz. Fatıma, Hz. Ali, Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin'in dahil olduğu yani Peygamber efendimizin" ehli aba" dediği bize gelen rivayetlerden anlaşılmaktadır. Ehli sünnet inancıda böyledir. İslam tarihinde çok açık ve tartışmasız bir konudur ...Bu konu ile alakalı bazı hadisleri nakil etmek istiyorum. Peygamber efendimiz kendi soyunu Hz. Fatıma Ve Hz. Ali tarafından devam edeceğini bildirmiştir.
Bir gün Peygamberimizin amcası olan Hz. Abbas'ın hanımı Ümmü Fazl rüyasında Rasulullah efendimizin bir parçasının kendi kucağına konulduğunu görür.Alemlerin efendisi bu rüyayı Hz.Fatıma'nın bir çocuğu olacağı şekilde yorumlar .Nitekim hadise aynen tecelli edecek ve Peygamber torunu Hz. Hasan dünyaya gelecektir.Evet bu olay o pak soy Hz. Fatıma ile devam ettiğinin en güzel fiili bir göstergesidir.
O Ehl-i Beyt ki; haklarında; "Ey ehl-i beyt! Allah sizden kiri, günahı gidermek, sizi tertemiz yapmak ister." (Ahzab Suresi/ 33) ayet-i kerimesi, Ümmü Seleme'nin (ra) evinde gerçekleşen bu olayda, Peygamber Aleyhisselam Hz.Fatıma'yı, Hz.Hasan'ı ve Hz.Hüseyin'i çağırdı.Onları bir örtü içine aldı, o sırada Hz.Ali geldi, onu da örtü içine alarak;
"-Allahım bunlar benim Ehl-i beytimdir, bunlardan günah kirini gider, kendilerini tertemiz yap!" diyerek duada bulundu.Bunu gören Ümmü Seleme;
"-Ya nebiyullah! ben de onlarla birlikte miyim?" diye sorunca, Efendimiz ona müşfik sesleri ile;
"-Sen yerindesin ve bana hayırlısın."diyerek "ehl-i âbâ'nın" farklı bir konumda olduğunu ortaya koymuştur.Bu sebebten dolayıdır ki günümüze kadar kayıt altında tutulanlar sadece onlardır.
3 -Peygamberimizin ehli beyt olarak kabul ettiği;
Bu ehli beytlik mecazidir. Bir soy bir neseb bir akrabalık bağı değil direk Allahu Tealanın bir lutfudur . Salmanı Farisi (r.a.) ve Vasil bin Eska(r.a.) gibi bu iki sahabeye Fahri kainat Efendimiz ehli beytinden olduğu müjdesini vermiştir.İslam Alimleri Peygamberimizin yolunu takip eden bazı ilmiyle amil velilerin de ehli beyten olduğu görüşündedirler. Bu tür bir ehlibeytlik olabileceği gibi bu sadece o insanla Peygamberimizin arasında olan gaybi bir olaydır .Biz zahirde Peygamberimizin sulbünden gelen bir ehli beyte bakış tarzımız her zaman bellidir.Diğer taraftan başka bir insanın bu ehlibeytten dir veya bu değildir gibi ayrımı kim nasıl yapacaktır .Bazı Salih kişiler bilindiği gibi rüyalarında Peygamberimizin kendilerine ehli beytimdesin dediği bilinmektedir, bu onlar için bir müjde ve büyük bir nimettir. Fakat her önüne gelen ben de ehli beytenim rüyamda bana ak sakallı bir ihtiyar söyledi gibi sözleri halk arasında işitiriz. Bu gibi sözler kesinlikle yanlıştır ehli beytlik çok önemli bir hadisedir şakası dahi söz konusu olamaz . Çünkü Peygamberimiz " Ehli beyt olmadığı halde ehli beytenim diyen ve ehli beyt olduğu halde ehli beytliğini gizleyenlere kıyamette iki elim onların yakasında olacaktır." buyurmaktadır.
Ehli beyt günahsız mıdır ?
" Kızım Fatıma'nın adı "Allah onu ve sevenlerini Cehennemden korur" manasındadır. Hadis [Deylemî]
Ehli sünnet inancına göre günahsız olanlar sadece peygamberlerdir.Ehli beyt masum değildir.
Şiiler Ehl-i Beyt mensuplarının günahtan korunmuş olduklarına inanırlar. Oysa Ehl-i Beyt günahlardan korunmuş değildir. Kur'an-ı Kerim'de ehl-i beyt kavramı şöyle geçmektedir. "Ey ehl-i beyt, Allah sizden kiri gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor"(Ahzab 33/33) . Buradan anlaşılıyorki Allahu Teala onların imanlı ölmeleri için bu dünyada onların tövbe etmeleri için bütün ortamları hazırlamıştır bu lütuf yolu ile de olabilir , bela ilede olabilir. Çünkü sonsuzluk alemi öbür dünyadır. Her şey orası içindir .bütün dünyada kıymetli ne varsa orası içindir. Dolayısıyla ehli beyt te bu dünyada imtihandadır fakat onları imtihanı biraz daha farklıdır. Allahu Teala onlara bazı lutuflar vermiş diğer inanan insanlar içinde da onlar bir lütuf vesilesi olmuşlar ve de olmaya devam etmektedirler. Ehli beyte cehennem ateşinin aram olduğunu Peygamberimizin şu mübarek sözlerin den. " Allah, Fatıma ve nesline Cehennemi haram kıldı. "Hadis (Taberânî) anlıyoruz.